Loftgæði
Loftgæði eru lykilþáttur heilsu og lífsgæða
Yfirlit yfir helstu loftmengunarþætti á Íslandi, áhrif þeirra á umhverfi og heilsu og hvernig Umhverfis- og orkustofnun fylgist með ástandi loftgæða. Hér má einnig nálgast mælingar, fræðslu og ráðleggingar um hvernig draga megi úr útsetningu fyrir mengun, ásamt upplýsingum um viðbrögð þegar loftgæði versna.
Markmiðið er að tryggja að almenningur, stjórnvöld og atvinnulíf hafi aðgang að áreiðanlegum gögnum og leiðbeiningum sem styðja við ákvarðanatöku og verndun heilsu og umhverfis.
Eldgos
Upplýsingar um helstu mengunarefni sem koma fram í eldgosum, svo sem gosösku, svifryk, SO₂ og H₂S, ásamt ábendingum um viðbrögð og varúðarráðstafanir.
Flugeldar
Upplýsingar um hvernig brennisteinsríkar agnir, svifryk og önnur mengunarefni frá flugeldum safnast upp í andrúmslofti, hver áhrif þeirra eru á heilsu og umhverfi og hvernig draga má úr útsetningu, sérstaklega um áramótin þegar notkun er mest.
Svifryk
Mikill meirihluti svifryks á sér náttúrulegar uppsprettur en fínni agnir eru þó flestar af mannavöldum.
Köfnunarefnisdíoxíð – NO₂
Mengun af völdum köfnunarefnisoxíða á sér helst upptök í iðnaði, orkuverum og bílaumferð.
Brennisteinsdíoxíð – SO₂
Brennisteinsdíoxíð myndast meðal annars við eldgos, en einnig við bruna á eldsneyti.
Brennisteinsvetni – H₂S
Aukning á brennisteinsvetni í andrúmslofti á Íslandi er einkum vegna aukinnar nýtingu á jarðhita.
Ósón – O₃
Styrkur ósóns yfir Atlantshafi er helmingi hærri á norðurhveli jarðar, en suðurhvelinu.
Koldíoxíð – CO₂
Koldíoxíð er mikilvægasta gróðurhúsalofttegundin og á sér upptök bæði í náttúrunni og af manna völdum.
Kolmónoxíð – CO
Kolmónoxíð er það efni í útblæstri bifreiða sem er hvað hættulegast.
Núgildandi heilsuverndarmörk helstu loftmengunarefna á Íslandi
Loftmengunarefni | Tímamæling | Heilsuverndarmörk |
|---|---|---|
| Svifryk minna en 10 µm (PM₁₀) | Sólarhringsmeðaltal | 50 µg/m³ |
| Svifryk minna en 10 µm (PM₁₀) | Ársmeðaltal | 40 µg/m³ |
| Svifryk minna en 2,5 µm (PM₂․₅) | Ársmeðaltal | 20 µg/m³ |
| Köfnunarefnisdíoxíð (NO₂) | Klukkustundarmeðaltal | 200 µg/m³ |
| Köfnunarefnisdíoxíð (NO₂) | Sólarhringsmeðaltal | 75 µg/m³ |
| Köfnunarefnisdíoxíð (NO₂) | Ársmeðaltal | 40 µg/m³ |
| Ósón (O₃) | Hæsta 8 klukkustunda hlaupandi meðaltal | 120 µg/m³ |
| Brennisteinsdíoxíð (SO₂) | Klukkustundarmeðaltal | 350 µg/m³ |
| Brennisteinsdíoxíð (SO₂) | Sólarhringsmeðaltal | 125 µg/m³ |
| Brennisteinsvetni (H₂S) | Hlaupandi 24 klukkustunda meðaltal | 50 µg/m³ |
| Brennisteinsvetni (H₂S) | Ársmeðaltal | 5 µg/m³ |
| Blý (Pb) | Ársmeðaltal | 0,5 µg/m³ |
| Arsen (As) | Ársmeðaltal | 6 ng/m³ |
| Kadmíum (Cd) | Ársmeðaltal | 5 ng/m³ |
| Nikkel (Ni) | Ársmeðaltal | 20 ng/m³ |
| Bensó[a]pýren (BaP) | Ársmeðaltal | 1 ng/m³ |
Var efnið hjálplegt?
Hjálpaðu okkur að bæta gæði efnisins
