Byggingaverktakinn Safír hefur stigið stórt skref í átt að sjálfbærari framtíð með aðgerðum sem stuðla að vistvænni byggingariðnaði. Um er að ræða Orkureit A sem er stærsta verkefnið hingað til sem hlýtur Svansvottun í einu lagi – og jafnframt fyrsta verkefnið á Íslandi sem hlýtur vottun samkvæmt nýjustu útgáfu Svansins fyrir nýbyggingar, útgáfu 4. Saman eru þetta fjórir reitir og yfir 400 íbúðir sem verða byggðar en nú eru íbúðir komnar í sölu fyrir A og D reit. Tímamótaverkefni Svansvottunin byggir á heildrænni nálgun á umhverfisáhrifum bygginga og tekur meðal annars til efnisvals, orkunýtni, innivistar, hringrásarhagkerfisins og fleiru. „Viðmið Svansins eru hert reglulega til að samræmast þeirri tækni og þróun sem byggist upp á markaðnum hvað varðar umhverfismál. Í þessari nýjustu útgáfu nýbyggingarviðmiðanna voru kröfurnar hertar töluvert ásamt því að nýjar kröfur bættust við. Það er því virkilega mikill sigur að vera fyrst á landinu til að hljóta Svansleyfi samkvæmt þessum nýju viðmiðum“ segir Guðrún Lilja Kristinsdóttir, framkvæmdastjóri Svansins. Hilmar Ágústsson, framkvæmdastjóri Safír segir „það hafa verið mikilvægt fyrir Safír að byggja íbúðir sem standast háar kröfur um innivist ásamt því að vera leiðandi í umhverfismálum sem verða sífellt meira áberandi í byggingarframvkæmdum.“ Það er mikilvægt að fyrirtæki eins og Safír axli ábyrgð og sýni frumkvæði og leggi sitt af mörkum til að takmarka umhverfisáhrif bygginga og leiða þróunina áfram. Svanurinn kemur til móts við BREEAM Ánægjulegt er að sjá hvernig umhverfisvottanir geta unnið saman en deiliskipulag Orkureitsins hefur verið vottað samkvæmt BREEAM communities og er fyrsta verkefnið hér á landi til að hljóta einkunnina excellent.  Vottunin gerir kröfur um að reiturinn uppfylli ákveðin skilyrði sem samsvara að einhverju leyti því sem Svansvottunin leggur upp með. Þess vegna hafa frá upphafi verið settar metnaðarfullar kröfur fyrir reitinn, meðal annars um betri orkunýtni bygginga, notkun blágrænna ofanvatnslausna og vistvænt efnisval. Safír hefur tekið þessum kröfum fagnandi og gengið lengra. Fyrirtækið hefur til að mynda þegar valið álklæðningar með háu endurvinnsluhlutfalli, endurnotað timbur sem var á lóðinni fyrir og sýnt vilja til að vinna markvisst með umhverfismál á hönnunar- og framkvæmdastigum. Slíkar ákvarðanir undirstrika mikilvægi þess að byggingarverktakar taki virkan þátt í vistvænna efnisvali og sjálfbærri þróun. Frumkvæði Safírs í þessu verkefni sýnir að metnaður og ábyrgð geta skilað raunverulegum árangri – bæði fyrir umhverfið og framtíð mannvirkjageirans.

Mikill áhugi er á úthlutunum úr Loftslags- og orkusjóði í ár. Alls bárust 292 umsóknir frá 188 lögaðilum. Sótt var um 8,9 milljarða króna í heildina sem er um sjöföld eftirspurn eftir því fjármagni sem auglýst var til úthlutunar. Áætluð heildarfjárfesting vegna þessara verkefna eru 49 milljarða króna. Auglýst var eftir verkefnum sem stuðla að samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda á beina ábyrgð Íslands eða fela í sér nýsköpun og innleiðingu á nýrri tækni á sviði umhverfis-, orku- og loftslagsmála. Í ár er lögð áhersla á verkefni sem þurfa á fjárhagslegum stuðningi sjóðsins að halda til að raungerast. Verkefnin eru afar fjölbreytt og snerta á ýmsum þáttum orkuskipta, hringrásarhagkerfis og nýsköpunar. Fjöldi umsókna eftir flokkum var eftirfarandi: Hringrásarhagkerfið: 51 Innleiðing nýrrar tækni eða nýsköpun: 69 Orkuskipti í rekstri eða orkusparnaður: 98 Orkuskipti í samgöngum: 74 Auglýst var eftir umsóknum um almenna styrki þann 23. apríl 2025 og rann umsóknarfrestur út þann 1. júní. Farið verður yfir allar umsóknir á næstu vikum og gera má ráð fyrir að niðurstöður úthlutunar liggi fyrir í haust. Styrkumsóknir verða afgreiddar samkvæmt áherslum í auglýsingu og reglugerð nr. 1566/2024 um Loftslags- og orkusjóð.

Umhverfis- og orkustofnun hefur lagt stjórnvaldssekt á flugfélagið Bláfugl ehf. að upphæð 125.623.520 króna vegna vanrækslu flugrekandans á að standa skil á nægjanlegum fjölda losunarheimilda vegna losunar á árinu 2023. Fjárhæð stjórnvaldssektarinnar er lögbundin og samsvarar 100 evrum í íslenskum krónum vegna hverrar losunarheimildar sem ekki er staðið skil á, en eitt tonn af CO₂ jafngildir einni losunarheimild. Álagning sektarinnar hefur ekki áhrif á skyldur flugrekandans til að standa skil á losunarheimildum sem að uppá vantaði vegna losunar á árinu 2023. Um ákvörðunina Ísland er aðili að viðskiptakerfi Evrópusambandsins með losunarheimildir sem miðar að því að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda frá iðnaði, flugi og skipaflutningum. Síðasti dagur til að gera upp losunarheimildir fyrir losun sem átti sér stað á árinu 2023 var 30. september 2024. Á þeim tímapunkti hafði flugrekandinn ekki staðið skil á nægjanlegum fjölda losunarheimilda miðað við losun á árinu 2023. Upp á vantaði 8.336 losunarheimildir. Stjórnvaldssektin var lögð á í samræmi við 1. mgr. 30. gr. laga nr. 96/2023 um viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir.   Bláfugl ehf. hefur rétt á að skjóta ákvörðuninni til umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytisins innan þriggja mánaða frá móttöku hennar.

Samstarf Íslands og Póllands um jarðhita hefur styrkst með Geothermal Synergy verkefninu sem lauk nýverið. Markmið verkefnisins var að stuðla að þekkingarmiðlun, stefnumótun og aukinni getu Póllands á sviði jarðhita, með þátttöku stjórnvalda, stofnana og sérfræðinga beggja landa. „Þökk sé þessu samstarfi hefur Póllandi tekist að auka þjálfun sérfræðinga og auka hæfni á sviði jarðhitanýtingar - sérstaklega meðal sveitarstjórna - og hvetja til aukinna fjárfestinga í þessum endurnýjanlega orkugjafa,“ sagði Krzysztof Galos, aðstoðarráðherra loftslags- og umhverfismála Póllands. Meðal hápunkta verkefnisins voru kynningarfundur og vefnámskeið, ráðstefna í Rúmeníu, lokaráðstefna og námsferð pólskrar sendinefndar til Íslands í febrúar 2025. Þar tóku þátt fulltrúar frá loftslags- og umhverfisráðuneyti Póllands, MEERI PAS og sveitarfélagasamtökum. Meginmarkmið ferðarinnar var að skoða hvernig Ísland hefur nýtt jarðvarma til að tryggja orkuöryggi og sjálfbærni og ræða möguleika Póllands á þátttöku í evrópska rannsóknarsamstarfinu GEOTHERMICA. Á dagskrá Íslandsheimsóknarinnar voru fundir með utanríkisráðuneytinu, umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu og Umhverfis- og orkustofnun, þar sem alls staðar var beint sjónum áframhaldandi samstarfi. Jóhannn Páll Jóhannsson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra, og Krzysztof Galos, aðstoðarumhverfis- og loftslagsráðherra Póllands. (Mynd: Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneyti). Samvinna landanna á sviði jarðhita á sér langa sögu. Pólskir nemendur hafa stundað nám í jarðhitavísindum á Íslandi frá því á tíunda áratugnum og fjölmörg sameiginleg verkefni hafa verið unnin á síðustu árum, meðal annars í gegnum EES-styrkjaáætlunina. Ítarleg samantekt á Geothermal Synergy verkefninu og öðrum samstarfsverkefnum Póllands og Íslands á seinustu árum Hópurinn heimsótti meðal annars Carbfix og Jarðhitagarð ON á Hellisheiði.