Heildarlosun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi dróst saman um 1,1% milli áranna 2022 og 2023. Losunin var 12,6 milljón tonn af CO2-ígildum (CO2-íg.) árið 2023 og hefur aukist um 6,6% frá árinu 1990.

Losun Íslands má skipta í þrjá meginflokka: Samfélagslosun, landnotkun og staðbundinn iðnaður (ETS).

Samfélagslosun

• Samfélagslosun Íslands árið 2023 var 2,8 milljón tonn CO₂-íg. og dróst saman um 2,5% á milli 2022 og 2023. Umfangsmestu losunarflokkarnir eru vegasamgöngur, landbúnaður og fiskiskip.
• Samkvæmt bráðabirgðaútreikningum verður líkleg hlutdeild Íslands, í skuldbindingunum sínum gagnvart ESB, að draga úr samfélagslosun um 41% árið 2030 miðað við árið 2005. Núgildandi markmið er 29%.
• Framreikningar í samfélagslosun sýna að ólíklegt er að Íslandi nái markmiðum í samfélagslosun miðað við núgildandi og fyrirhugaðar aðgerðir, jafnvel þó sveigjanleiki til að færa heimildir á milli skuldbindingarkerfa sé nýttur. Samdráttur í losun er áætlaður á bilinu 20-27% árið 2030 miðað við losun ársins 2005.
• Tækifæri til frekari samdráttar liggja í því að ráðast í frekari aðgerðir í loftslagsmálum. Það er hægt með því að fylgja eftir þeim aðgerðum sem þegar eru til umræðu ásamt því að finna nýjar leiðir til samdráttar. Ef Ísland nær ekki markmiðum sínum ber að greiða fyrir það sem upp á vantar með kaupum á heimildum frá öðrum ríkjum.

Landnotkun

• Losun frá landnotkun var 8,0 milljón tonn CO₂-íg. árið 2023 og hefur verið frekar stöðug á milli ára. Meirihluti losunar frá landnotkun stafar af framræstu votlendi.
• Framreikningar sýna samdrátt í losun frá landnotkun yfir spátímabilið, þá fyrst og fremst vegna vaxandi bindingar í skóglendi.
• Miðað við núgildandi aðgerðir í landnotkun er útlit fyrir að Ísland muni standast skuldbindingar sínar á fyrra skuldbindingartímabilinu (2021-2025).

Staðbundinn iðnaður (ETS)

• Losun frá staðbundnum iðnaði á Íslandi (aðallega ál- og kísilver) sem fellur undir viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir (ETS) var 1,8 milljón tonn CO₂-íg. árið 2023 sem er 3,3% samdráttur frá árinu 2022 en 113% aukning frá árinu 2005.
• Samdráttur hefur átt sér stað í viðskiptakerfinu í ESB. Með þátttöku í kerfinu er ekki um að ræða beinar samdráttarkröfur fyrir rekstraraðila á Íslandi.

Umhverfis- og orkustofnun skilaði nýlega til Evrópusambandsins landsskýrslu um losun gróðurhúsalofttegunda 1990-2023, ásamt skýrslu um stefnur, aðgerðir og framreikninga til 2055. Skýrslurnar eru unnar í nánu samstarfi við Land og skóg sem ber ábyrgð á landnotkunarhluta bókhaldsins.

Nánar um losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi 1990-2055 í vefsamantektinni.

Skýrslurnar eru aðgengilegar hér.

<div id="Heildarlosun-1" style="width: 100%; height: 600px"></div>

<script>
  document.addEventListener("DOMContentLoaded", () => {
    Highcharts.chart("Heildarlosun-1", {
      chart: {
        type: "column",
        backgroundColor: "#fcfcfc",
style: {
  "font-family": 'var(--font-dm-sans), ui-sans-serif, system-ui, sans-serif, "Apple Color Emoji", "Segoe UI Emoji", "Segoe UI Symbol", "Noto Color Emoji"'
},
      },

      credits: {
        text: "Umhverfis- og orkustofnun",
        href: "https://uos.is",
      },

      title: {
        text: " ",
      },

      xAxis: {
        categories: [
          "2005", "2006", "2007", "2008", "2009", "2010", "2011", "2012", "2013", "2014", "2015",
          "2016", "2017", "2018", "2019", "2020", "2021", "2022", "2023", "2023", "2024", "2025",
          "2026", "2027", "2028", "2029", "2030", "2031", "2032", "2033", "2034", "2035", "2036",
          "2037", "2038", "2039", "2040", "2041", "2042", "2043", "2044", "2045", "2046", "2047",
          "2048", "2049", "2050", "2051", "2052", "2053", "2054", "2055"
        ],
        labels: {
          rotation: -90,
          style: { fontSize: '10px' }
        },
      },

      yAxis: {
        title: {
          text: "Losun gróðurhúsalofttegunda (þús. tonn CO₂-íg.)",
        },
        stackLabels: {
          enabled: false,
          style: { fontWeight: "bold" },
        },
        labels: {
          formatter: function () { return this.value; },
          style: { fontSize: '10px' }
        },
      },

      legend: {
        align: "right",
        x: -30,
        verticalAlign: "top",
        y: 5,
        floating: false,
        backgroundColor: Highcharts.defaultOptions.legend.backgroundColor || "white",
        borderColor: "white",
        borderWidth: 1,
        shadow: false,
        itemStyle: {
          fontSize: '12px',
          fontWeight: 'normal'
        }
      },

      tooltip: {
        headerFormat: "<b>{key}</b><br/>",
        pointFormat: "{series.name}:  <b>{point.y:.0f}</b> þús. tonn CO₂-íg.<br/>Heildarlosun: <b>{point.stackTotal}</b> þús. tonn CO₂-íg.",
      },

      plotOptions: {
        column: {
          stacking: "normal",
          dataLabels: {
            enabled: false,
          },
        },
      },

      series: [
        {
          name: "ETS staðbundinn iðnaður",
          data: [853, 1274, 1415, 1931, 1764, 1783, 1681, 1755, 1771, 1745, 1802, 1772, 1825, 1847, 1788, 1752, 1828, 1875, 1813, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null],
          color: "#C9689E",
          events: {
            legendItemClick: function () {
              const chart = this.chart;
              const target = chart.series.find(s => s.name === "ETS staðbundinn iðnaður (framreiknuð)");
              if (target) {
                target.setVisible(!target.visible);
              }
              return false;
            }
          }
        },

        {
          name: "Samfélagslosun",
          data: [3250, 3385, 3556, 3417, 3285, 3172, 3062, 2978, 2967, 2997, 3023, 3003, 3037, 3072, 2981, 2840, 2880, 2883, 2811, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null],
          color: "#23A5D9",
          events: {
            legendItemClick: function () {
              const chart = this.chart;
              const target = chart.series.find(s => s.name === "Samfélagslosun (framreiknuð)");
              if (target) {
                target.setVisible(!target.visible);
              }
              return false;
            }
          }
        },

        {
          name: "Landnotkun",
          data: [8092, 8135, 8030, 8066, 8117, 8088, 8063, 8065, 8062, 8052, 8039, 8018, 7988, 7972, 7982, 8000, 8003, 7986, 7985, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null],
          color: "#63A280",
          events: {
            legendItemClick: function () {
              const chart = this.chart;
              const target = chart.series.find(s => s.name === "Landnotkun (framreiknuð)");
              if (target) {
                target.setVisible(!target.visible);
              }
              return false;
            }
          }
        },

        {
          name: "ETS staðbundinn iðnaður (WEM)",
          data: [null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, 1839, 1851, 1861, 1863, 1865, 1864, 1864, 1864, 1865, 1864, 1864, 1864, 1864, 1863, 1863, 1863, 1864, 1863, 1863, 1863, 1863, 1862, 1862, 1862, 1862, 1861, 1861, 1861, 1862, 1860, 1860, 1860],
          color: "#EED3E3",
          showInLegend: false,
          visible: true
        },

        {
          name: "Samfélagslosun (WAM)",
          data: [null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, 2798, 2742, 2668, 2622, 2455, 2353, 2265, 2181, 2122, 2073, 2005, 1930, 1865, 1794, 1722, 1651, 1580, 1513, 1446, 1381, 1324, 1276, 1232, 1190, 1157, 1126, 1094, 1066, 1037, 1008, 981, 956],
          color: "#C8E9F6",
          showInLegend: false,
          visible: true
        },

        {
          name: "Landnotkun (WEM)",
          data: [null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, 8002, 7979, 7953, 7924, 7895, 7860, 7831, 7795, 7760, 7722, 7689, 7662, 7629, 7627, 7591, 7549, 7508, 7454, 7397, 7334, 7264, 7198, 7121, 7041, 6964, 6878, 6789, 6691, 6603, 6507, 6413, 6322],
          color: "#D8E8DF",
          showInLegend: false,
          visible: true
        },
      ]
    });
  });
</script>

Losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi 1990-2055. Dekkra svæðið táknar sögulega losun og ljósara svæðið táknar framreiknaða losun samkvæmt sviðsmynd með viðbótaraðgerðum.

<div id="Skuldbindingar-1" style="width: 100%; height: 600px"></div>

<script>
document.addEventListener("DOMContentLoaded", () => {
  Highcharts.chart("Skuldbindingar-1", {
    chart: {
      type: "spline",
      backgroundColor: "#fcfcfc",
style: {
  "font-family": 'var(--font-dm-sans), ui-sans-serif, system-ui, sans-serif, "Apple Color Emoji", "Segoe UI Emoji", "Segoe UI Symbol", "Noto Color Emoji"'
},
    },
    credits: {
      text: "Umhverfis- og orkustofnun",
      href: "https://uos.is",
    },
    navigation: {
      buttonOptions: {
        align: "right"
      },
    },
    title: {
      text: " ",
    },
    xAxis: {
      categories: ["2005","2006","2007","2008","2009","2010","2011","2012","2013","2014","2015","2016","2017","2018","2019","2020","2021","2022","2023","2024","2025","2026","2027","2028","2029","2030","2031","2032","2033","2034","2035","2036","2037","2038","2039","2040","2041","2042","2043","2044","2045","2046","2047","2048","2049","2050","2051","2052","2053","2054","2055"],
      labels: {
        rotation: -90,
        style: {
          fontSize: '10px'
        }
      },
    },
    yAxis: {
      title: {
        text: "Losun gróðurhúsalofttegunda (þús. tonn CO₂-íg.)"
      },
      stackLabels: {
        enabled: false,
        style: {
          fontWeight: "bold"
        },
      },
      labels: {
        formatter: function () {
          return this.value;
        },
        style: {
          fontSize: '10px'
        }
      },
    },
    legend: {
      align: "right",
      x: 1,
      verticalAlign: "top",
      y: 50,
      floating: false,
      backgroundColor: Highcharts.defaultOptions.legend.backgroundColor || "white",
      borderColor: "",
      borderWidth: 1,
      shadow: false,
      itemStyle: {
        fontSize: '12px',
        fontWeight: 'normal'
      }
    },
    tooltip: {
      headerFormat: "<b>{key}</b><br/>",
      pointFormat: "{series.name}:  <b>{point.y:.0f}</b> þús. tonn CO₂-íg.<br/>",
    },
    plotOptions: {
      spline: {
        dataLabels: {
          enabled: false,
        },
        marker: {
          enabled: false,
        },
      },
    },
    series: [
      {
        type: "spline",
        name: "Söguleg losun",
        color: "#23A5D9",
        zIndex: 1,
        data: [3250, 3385, 3556, 3417, 3285, 3172, 3062, 2978, 2967, 2997, 3023, 3003, 3037, 3072, 2981, 2840, 2880, 2883, 2811,null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null,null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null],
      },
      {
        type: "spline",
        name: "Sviðsmynd með núgildandi aðgerðum",
        color: "#23A5D9",
        dashStyle: "Dash",
        data: [null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, 2811, 2798, 2757, 2696, 2665, 2576, 2538, 2500, 2436, 2387, 2344, 2279, 2194, 2118, 2035, 1956, 1881, 1805, 1732, 1658, 1585, 1516, 1455, 1393, 1332, 1271, 1212, 1161, 1120, 1087, 1055, 1025, 998],
      },
      {
        type: "spline",
        name: "Sviðsmynd með viðbótaraðgerðum",
        color: "#23A5D9 ",
        dashStyle: "Dot",
        data: [null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, 2811, 2798, 2742, 2668, 2622, 2455, 2353, 2265, 2181, 2122, 2073, 2005, 1930, 1865, 1794, 1722, 1651, 1580, 1513, 1446, 1381, 1324, 1276, 1232, 1190, 1157, 1126, 1094, 1066, 1037, 1008, 981, 956],
      },
      {
        type: "scatter",
        name: "Losunarúthlutanir Íslands",
        color: "#FFAA70",
        data: [null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, 2876, 2803, 2682, 2561, 2440, 2490, 2326, 2162, 1998, 1835, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null, null],
        marker: {
          symbol:'circle'
        }
      },
    ],
  });
});
</script>

Samfélagslosun Íslands 2005-2055 ásamt samanburði á milli sviðsmynda framreiknaðar losunar og losunarúthlutana sem Ísland fær í samræmi við áætlaða alþjóðlega skuldbindingu um 41% samdrátt samfélagslosunar.